FlirtManagement-at-work

De #MeToo-protestbeweging is succesvol in het aanpakken van seksuele intimidatie en ongewenste intimiteiten op het werk. Misschien ‘te succesvol’ klagen sommigen, waarover straks meer.

De protestbeweging ontstond in 2017 nadat The New York Times verhalen publiceerde van vrouwen die door de machtige Hollywood-producent Harvey Weinstein zijn misbruikt.

Zoals bekend is “de #MeToo-beweging een initiatief tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag, seksuele intimidatie, lastigvallen, misbruik, aanranding en verkrachting, in het bijzonder binnen de machtsverhouding van een werk- of onderwijsomgeving. Het gaat daarbij om aantasting van de menselijke waardigheid en vaak ook om geweld tegen vrouwen, mannen en minderjarigen.”

Fox News, Weinstein, Epstein en The Voice zijn de meest bekende voorbeelden van seksueel wangedrag door machtige machomannen. Machtsmisbruik is allicht de meest kwalijke vorm van seksueel mishandelen. Maar ook Jan-met- de-pet kan er wat van. Volgens de CNV-enquête heeft 61% van Nederlandse werkneemsters tenminste een van volgende seksuele intimidaties meegemaakt: schunnige opmerkingen, verhalen over het seksleven van een mannelijke collega, handtastelijkheden, seksuele uitnodigingen, obscene grappen, en ga zo maar door.

Niemand zal opkomen voor seksuele roofdieren zoals Weinstein maar sommige mannen, en zelfs sommige vrouwen, vragen zich af of er nou echt zo een heisa gemaakt moet worden omdat een collega een seksueel intimiderende grap heeft gemaakt?

Catherine Deneuve, een vermaard Franse actrice, is het boegbeeld geworden van mensen die bang zijn dat er straks ‘niets meer zal kunnen’.

Volgens de NOS, heeft ze in 2018 samen met 99 andere Françaises uit de culturele en academische wereld afstand genomen van de #MeToo-beweging. Volgens de actrice is die zo doorgeschoten dat er nu sprake is van een heksenjacht op mannen die de seksuele vrijheid bedreigt.

‘Verkrachting is een misdrijf. Maar iemand proberen te verleiden, zelfs aanhoudend of onhandig, is dat niet’, schrijven de honderd vrouwen in de krant Le Monde. Ook is hoffelijkheid geen uiting van macho-agressie.

Ze hekelen de ‘standrechtelijke vervolging’ van mannen, en waarschuwen voor puritanisme.

Grijs gebied

 Seksuele predators en overtreders flirten niet. Ze chanteren, manipuleren, gaan over de grenzen heen en dwingen seksuele handelingen af. Aan verkrachtingen, aanrandingen, seksuele machtsmisbruik en dergelijke smerige praktijken gaan we geen woord vuil aan maken. Dat is ontoelaatbaar en onbespreekbaar. Daarvoor geldt: ‘zero tolerance’.

Tegelijkertijd bestaat er een grijs gebied van seksuele grappen, complimenten over uiterlijk, sekspraatjes, collega’s die graag knuffelen, datende collega’s, charmeurs en dergelijke.

Het zal blijven gebeuren totdat robots alle menselijke werknemers hebben vervangen. Voor het grijs gebied is een ‘zero tolerance’ beleid een paardenmiddel. Met het water (lees: seksuele intimidatie) wordt het kind (lees: speelsheid en spontaniteit) weggegooid.

Het antwoord op seksuele intimidatie moet geen preutsheid en kuisheid zijn. Seksuele intimidatie komt niet tot stand door hoffelijkheid, charme en speelsheid. Charme, speelsheid en hoffelijkheid zijn juist de beste barrière tegen seksueel ongepast gedrag.  We moeten niet stoppen met flirten maar we moeten leren flirten-zoals-het-hoort!

Flirten-zoals-het-hoort op de werkplek is zakelijk flirten. In een zin, zakelijk flirten is hoffelijk gedrag. Mensen die het niet kunnen laten om toch romantisch te flirten met een collega moeten twee dingen in acht nemen. Het werk mag er niet onder lijden en hun collega’s al helemaal niet.

Kortom, voor een goede en vrije werksfeer zonder seksuele intimidatie, medewerkers moeten leren flirten-zoals-het-hoort.

Werknemers willen ‘een beetje flirten’ niet missen

 In de 22 jaar van FlirtManagement workshops zowel vrouwelijke en mannelijke cursisten spreken uit dat ‘een beetje flirten’ op kantoor leuk is en goed voor de werksfeer. Wat ze ietsje minder kunnen waarderen is hoe er geflirt wordt. Mannen klagen over het flirtgedrag van vrouwen en vice versa.

Zo zouden Nederlandse mannen niet kunnen flirten. Ze zouden niet hoffelijk zijn maar ‘boers’.

Het mannelijk verweer: “Laatst hield ik de deur open voor een vrouwelijke collega, maar ze sneerde dat ‘ze het heus zelf open kan doen’. Tja, wat doe je dan?”

Dames zouden op hun beurt kil en afstandelijk zijn.

De vrouwelijke toelichting: “Zodra ik een beetje lach en aardig doe tegen een man, wil hij gelijk iets van me; vind je het gek dat ik me dan gereserveerd opstel?”

Testosterons en Oestrogeens

 Iedereen heeft wel eens gehoord dat mannen van Mars komen en vrouwen van Venus. Toonaangevende wetenschapers als Simon Baron-Cohen bevestigen dat gemiddelde mannelijke en vrouwelijke hersenen verschillen. Tot grote spijt van de vrouwenhaters onder ons, het verschil zit hem niet in de intelligentie, maar in de manier waarop we naar de wereld kijken.

Mannelijke en vrouwelijke collega’s moeten elkaar beter leren begrijpen want soms lijkt het alsof ze twee verschillende talen spreken: testosterons en oestrogeens.

Zakelijk flirten-zoals-het-hoort kan een brug slaan tussen mannelijke en vrouwelijke collega’s. Seksuele intimidatie gebeurt natuurlijk niet alleen tussen mannen en vrouwen; mannen zijn niet uitsluitend daders en vrouwen alleen maar de slachtoffers. Maar het is een feit dat vrouwen het vaakst slachtoffer worden van seksuele intimidatie op het werk en daarbuiten.

Ga met elkaar in gesprek

 Voor de honderd Franse dames is het grijs gebied vrij ruim, ze hekelen dat ‘Mannen hun baan hebben verloren, terwijl ze slechts een hand op een knie hadden gelegd, iemand een kus probeerden te geven of over intieme zaken praatten tijdens een werketentje’.”

Het is duidelijk, van hen mag veel meer dan van de #MeToo-beweging.

Toch moet het binnen een organisatie niet meteen gaan over wat er wel of niet mag, maar over wat collega’s denken en voelen. Wat ze meegemaakt hebben. Waar ze zich zorgen over maken en wat voor visie ze hebben.

De eerste stap is dus om het bespreekbaar te maken, waarbij het essentieel is dat mensen zich vrij voelen om te zeggen wat ze vinden.

Natuurlijk kan je zeggen “daar hebben we geen tijd voor. Dit zijn de regels en wie zich er niet aan houdt vliegt eruit!” Regels, richtlijnen en protocollen zijn zeker nodig, maar ze zijn beperkt behulpzaam.

Ze kunnen ervaren worden als opgelegd of als overdreven. Ook kunnen al te strenge protocollen het werkplezier en onderling contact verminderen. Ze kunnen resulteren in onvrij, geremd en stressvol gedrag. De waan van de dag kan leiden tot het onnodig ontslaan van mensen die je anders als laatste de laan uit zou sturen.

Met elkaar in dialoog gaan, een open gesprek voeren voordat je protocollen opstelt, of tenminste om protocollen toe te lichten, dat is de beste weg. Alleen de uitwassen moet je verbieden. Het grijs gebied moet je niet van bovenaf inperken maar van onderaf.

Een dergelijk gesprek is bedoeld om de meningen te ventileren en niet om elkaar te overtuigen. Het past uiteraard niet om de slachtoffers te overtuigen dat ze overdrijven.

Seksuele intimidatie moet niet goedgepraat worden met beschaafde en welbespraakte versies van ouderwetse seksismen: “Ze is zeker ongesteld” of “Ze doet hysterisch”. En vooral niet met de ‘evergreen’: “Ze heeft zeker een beurt nodig”.

Evenmin moeten mensen van wie ‘veel mag’ verguisd worden, en hun mond moet niet gesnoerd worden. Alleen in een veilige sfeer kunnen we leren hoe we ongewenste intimiteiten kunnen verbannen van de werkvloer, zonder dat we charme en sexappeal volledig elimineren.

Verhaal van een jonge consultant (v)

 Tijdens een FlirtManagement workshop vertelde een jonge vrouwelijke consultant het volgende verhaal: “We stonden met een paar collega’s bij het koffieapparaat even kort het weekend door te nemen. Het was leuk en iedereen lachte. Bij het afscheid riep een mannelijke collega terloops tegen mij – ‘Klara, het valt me ineens op dat je droombenen hebt!” – iedereen moest lachen en ik lachte ook mee. Ik was zodanig overvallen dat ik hem zelfs bedankte. Naarmate de tijd vorderde kreeg ik steeds meer last van die opmerking. Ik voelde me niet meer veilig in aanwezigheid van die collega. Ik voelde me er ook ongemakkelijk en boos over dat hij ten overstaan van iedereen een opmerking over mijn benen maakte. Even voor de goede orde, als hij het tegen mij had gezegd waar niemand bij was, zou ik het nog erger vinden!”

Tijdens de bespreking kreeg de dame in kwestie de bijval van sommige collega’s. Er was ook tegengeluid te horen, dat het allemaal meeviel en dat ‘we met zijn allen beter minder gevoelig kunnen zijn want anders zullen we ons niet meer vrij kunnen gedragen.’

De twee kampen gingen met elkaar in discussie over het (on-)toelaatbare en dat leidde tot de richtlijn dat zowel positieve als negatieve opmerkingen over lichaamsdelen van collega’s ongepast zijn.

Maar nog belangrijker dan de richtlijn is de weg die ertoe geleid heeft. Iedereen voelde zich gehoord en iedereen heeft bijgedragen aan die richtlijn.

Iedereen kon zich ook verplaatsen in de positie van de andersdenkenden. Zeker toen men de positie van de ‘tegenstaander’ moest verdedigen, en andersom.

Mensen die vonden dat je als man tegen je vrouwelijke collega mag zeggen: “wat zie je alweer prachtig uit”, moesten redenen gaan bedenken waarom dat te ver gaat. En andersom moesten mensen die zoiets eigenlijk ongepast vonden, uitleggen waarom het wel zou moeten kunnen.

Allerlei soorten vragen kunnen aangedragen en besproken worden, zoals:

• Mag een vrouwelijke collega een mannelijke collega aanraken?
• Mag een mannelijke collega een vrouwelijke collega aanraken?
• Mag je je collega complimenteren over uiterlijk?
• Is het slim voor een vrouw om haar vrouwelijke charmes in te zetten voor zakelijke doeleinden?
• Is een vrouw die haar charmes inzet voor zakelijke doeleinden zakelijk of seksueel aan het flirten?
• Is een man die zijn charmes inzet voor zakelijke doeleinden zakelijk of seksueel aan het flirten?
• Hoe kan je gepast en veilig mannelijke charmes inzetten voor zakelijke doeleinden?
• Hoe kan je gepast en veilig vrouwelijke charmes inzetten voor zakelijke doeleinden?
• Mag je daten met je collega?
• Mag je na #MeToo nog flirten?
• Je ziet vaak twee collega’s met elkaar flirten op kantoor, en hun gedrag irriteert je. Wat kan je doen? Is het verstandig om de flirtincidenten te noteren?
• Is wederzijds gewenst flirten aanvaardbaar in een kantooromgeving?
• Een belangrijke klant flirt op een vrijpostige wijze met je. Hoe maak je er een einde aan zonder gezichtsverlies voor de klant?
• Een belangrijke klant begint subtiel en onschuldig met je te flirten. Hoe reageer je erop?
• Je leidinggevende flirt met je op een manier waar je niet van gediend bent. Hoe maak je dat duidelijk?
• Hoe weet je dat flirten consensueel is?
• Op je afdeling heerst een vrije flirtcultuur waar jij als enige last van hebt. Hoe maak je dat kenbaar?
• Op je afdeling wordt de hele #MeToo-beweging belachelijk gemaakt waar je mee oneens bent. Hoe kom je op voor je mening?
• In je organisatie heerst een onnodig strenge #MeToo beleid wat jou betreft. Het benauwt je. Hoe kan je er verandering in brengen zonder dat het gelijk de andere kant op doorslaat?
• Moeten bedrijven een beleid hebben inzake ongewenste intimiteiten dat bescherming biedt tegen een “vijandige” werkomgeving die het gevolg kan zijn van seksueel flirten?
• Moeten bedrijven ook juridisch bindende parameters opstellen voor relaties op kantoor?
• Wanneer collega’s onderling openlijk flirten met elkaar op de werkplek en het leidt je af, mag je je bezwaar dan kenbaar maken? Hoe verwacht je dat je collega’s zullen reageren?
• Moeten mensen mogelijk hun baan verliezen voor consensueel flirten op het werk?
• Op je werk wordt een sympathieke knuffelbeer-collega getolereerd: “er zit niets kwaads achter, zo is Ben nou eenmaal”. Het valt je op dat Ben uitsluitend jonge vrouwelijke collega’s knuffelt. Hoe maak je zijn gedrag bespreekbaar?

Zeker grote organisaties willen een eenduidig beleid voeren. Het is ook goed dat de regels voor iedereen hetzelfde zijn. In praktijk kent elke afdeling eigen cultuur. Bij kleine afdelingen kan het beleid zelfs geïndividualiseerd worden. Het is mogelijk dat Tessa, Marco en Aisha ook van onschuldig flirten niet gediend zijn terwijl Marieke, Denzel en Annemiek een complimentje op zijn tijd wel kunnen waarderen.

Voorkom seksuele intimidatie, leer flirten!

 De #MeToo-beweging bestrijdt terecht elke vorm van seksuele intimidatie. De 100 Franse dames zijn bang dat de #MeToo beweging doorslaat en dat het spel der verleiding langzamerhand zal verdwijnen uit de publieke ruimte.

Sommige van hun opmerkingen zijn allicht te vrijzinnig voor de werkvloer. Aanhoudend je collega proberen te versieren zal een stalker uiteraard goed in de oren klinken. En je hand even op de knie leggen van een dame kan inderdaad een uitnodiging zijn tot het leuke flirtspel – in de kroeg! Op kantoor zal het minder speels voelen.

Maar in het algemeen hebben deze 100 dames ook een punt. We zijn ook seksuele wezens en we moeten niet doorslaan in preutsheid en kuisheid, omdat sommige mensen vervallen in seksuele intimidatie.

Waar de #MeToo-beweging en 100 Franse dames elkaar zouden kunnen vinden is het flirten-zoals-het-hoort. Flirten kun je zakelijk of romantisch. Zakelijk flirten is hoffelijk gedrag naar je collega’s toe. Romantisch flirten is iets wat je doet in je vrije tijd. Maar, werknemers zijn net mensen en het spreekwoordelijk vonkje zal ook op kantoor weleens overspringen. Het is belangrijk dat de betrokkenen dan de flirtgrenzen kennen en dat het werk noch collega’s eronder lijden. Werknemers die zakelijk weten te flirten zullen niet preuts zijn, maar speels, vrolijk en charmant zonder ongewenste intimiteiten. Zulke werknemers zullen ook met klanten beter weten om te gaan.

Het doel van de omgangsvormen kan geen preutsheid en kuisheid zijn, maar een vrij en leuk verkeer tussen collega’s.

Leren flirten-zoals-het-hoort op de werkplek is daarbij essentieel. Flirten is het tegenovergestelde van seksuele intimidatie. Het is altijd consensueel en beide partijen vinden het leuk. Het flirten gaat over in een ongewenste intimiteit zodra één van de partijen het niet meer leuk vindt.

Zo kun jij de beste bedoelingen hebben met je compliment, maar als de ontvanger zich ongemakkelijk voelt dan dien je dat te respecteren. De stelregel is dus dat de ene partij moet kunnen zeggen dat een handeling ongewenst is en de andere partij dat dan zonder morren accepteert en de aangegeven grens respecteert.

De #MeToo-beweging is helaas een nodig wapen tegen seksuele intimidatie van vrouwen. Het flirten is niet de vijand van de beweging, maar juist haar beste vriend. Leren flirten-zoals-het-hoort voorkomt seksuele intimidatie. Het gaat mis als mannen zoals Epstein en Weinstein het flirten overslaan en de signalen negeren. Als een vrouw Nee! zegt dan is het signaal duidelijk. Maar soms is een signaal subtieler. Sommige vrouwen bevriezen van schrik en ze laten het over zich heen komen. Een serieus en bangig gezicht van een vrouw is ook een afwijzing. Flirten is wederzijds genieten en wederzijds intrinsiek gemotiveerd deelnemen aan het spel. Afwezigheid van glimlach is ook een Nee!

Flirten-zoals-het-hoort is consensueel, charmant, frivool en het maakt mensen blij. Tenslotte, flirten respecteert – nee. Voor een flirter: ‘Nee is stop!’

Collega’s willen wél veilig maar ook ontspannen met elkaar om kunnen gaan.  Flirten-zoals-het-hoort op de werkplek maakt het mogelijk.