Volgens de Chinese filosoof Lao-Tse: “Zwijgen leren we pas in de loop van ons leven, spreken leren wij al eerder.”
Voel je niet ongemakkelijk als er een stilte valt tijdens het gesprek. Stilte is een klank die zich het best laat vergezellen met een glimlach. Lach haar toe.
Klets zeker niet om maar te kletsen. Kunnen zwijgen als je even niets te melden hebt, is een deugd.
De Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig merkt terecht op: “De pauze maakt ook deel uit van de muziek.”
Je komt veel krachtiger over als je niet aan één stuk door praat, maar soms een pauze inlast. Tijdens een speech of een presentatie is het inlassen van een pauze het meest effectief na het inbrengen van een cruciaal argument.
Bij een een-op-een-gesprek is een goed moment voor een bewuste pauze nadat je een retorische vraag gesteld of een belangrijke punt gemaakt hebt.
Inlassen van een pauze tijdens een groepsgesprek is alleen zinvol als het gaat om een gestructureerd gesprek waarbij iedereen spreektijd krijgt.
Een retorische pauze zorgt voor positieve spanning en maakt je een betere spreker.
“Zwijgen is een grote kunst bij de conversatie. Je bent geen dwaas als je weet wanneer je je mond moet houden en je kunt de reputatie krijgen van verstandig, welsprekend en geestig, zolang je niets zegt”, aldus de Britse auteur William Hazlitt.
“Door te zwijgen, verneem ik de gebreken van anderen en verberg ik de mijne”, aldus de Griekse filosoof Zeno van Elea.
Wie zwijgen kan die praat niet zomaar zijn mond voorbij en vertelt niet meer dan hem lief is. Zwijgen helpt om een ruzie niet te laten escaleren en stilzwijgend accepteren van schuld is beter dan excuses zoeken of in verdediging schieten.
Volgens de Nederlandse schrijver en mysticus Thomas a Kempis houdt zwijgen je uit problemen: “Niemand spreekt zonder gevaar als hij niet op tijd weet te zwijgen.”
De Romeinse filosoof en politicus Seneca beaamt het: “Het is van groot belang te weten wanneer men moet spreken en wanneer zwijgen.”
Zwijgzaam luisteren is een zeldzame deugd, maar zwijgen is lang niet altijd goud. “Spreken is goed, zwijgen is beter; maar beide zijn slecht als ze te ver doorgedreven worden”, aldus de Franse auteur Jean de la Fontaine. De Oudgriekse filosoof Pythagoras geeft een duidelijke tip: “Zwijg of zeg iets, dat beter is dan zwijgen.”
Dus, forceer het niet als je niets te melden hebt. Luister naar Franse komiek en acteur Coluche: “Van al diegenen die niets te zeggen hebben, zijn de meest aangename mensen diegenen die zwijgen.”
Stilte is zwijgen in je eentje. De waardering voor stilte onder de denkers uit uiteenlopende tijdperken en culturen is vele malen groter dan haar reputatie in de westerse cultuur.
De Romeinse staatsman en filosoof Seneca weet waarbij stilte van grote waarde kan zijn: “Aan de afgunst kun je ontkomen als je de kunst verstaat in stilte blij te zijn.”
Woestijnvader Abt Pastor gaat een paar stappen verder en vindt dat stilte je elke beproeving kan helpen overwinnen.
Voor de Chinese wijsgeer Confucius is het “De stilte is een vriend die je nooit verraadt”, terwijl zijn landgenoot Lao-Tse stilte als de grootste openbaring beschouwt.
En wat de Indiase staatsman en geestelijk leider Mahatma Gandhi onderstreept: “Stilte verlicht je levenspad. Door niet te spreken, zie je duidelijker.” De Britse filosoof Francis Bacon verwoordt het beeldend: “De stilte is de slaap die de wijsheid voedt.”
Zet voor even alle digitale apparaten uit en blijf zelf ook geluidloos. Je zult je bewust worden van talloze dialogen en monologen in je hoofd, onderbroken door even zeldzame als kortstondige voorvallen van stilte. Die stilte is de muziek van de eeuwigheid.
