Goed compliment
Een goed compliment draagt bij aan een leuke werksfeer en een goede relatie. Het motiveert en stimuleert tot beter functioneren. Waar collega’s zich bevestigd en gewaardeerd voelen, zijn ze ook positief en enthousiast.
Waar een positieve en veilige werksfeer heerst daar is ook makkelijker om elkaar negatieve feedback te geven. ComplimenTeam is een team waar een veilige sfeer de norm is. Collega’s gaan goed met elkaar om en daardoor kunnen ze juist kritischer tegen elkaar zijn en beter kritiek van elkaar accepteren. Goede collega’s werken met plezier en zelfvertrouwen. Daardoor maken ze ook minder fouten.
Maar lang niet elke compliment is een goed compliment. Er zijn goede, zwakke en zelfs ronduit slechte complimenten. Verreweg de meeste complimenten die we elkaar geven zijn zwakke complimenten. Het gaat om kleine terloopse complimenten die we aan elkaar geven. Zwakke complimenten zijn zeker geen slechte complimenten. Ik noem ze zwak omdat hun effect betrekkelijk zwak is vergeleken met sterke complimenten.
Aan de basis van elk goed compliment liggen empathie en positiviteit. Je kunt geen echt goed compliment geven tenzij je inleeft in de ontvanger. Je hoort te weten wat de ontvanger beweegt, wat hij belangrijk vindt, hoe hij in elkaar zit, waarover hij onzeker is of juist trots en dergelijke. Een goed compliment brengt iets positiefs teweeg.
‘Strategisch compliment’ is een voorbeeld van een goed compliment dat we straks zullen bespreken.
De boodschap van een compliment mag heel positief zijn maar de ondertoon maakt of breekt een goed compliment. Een nep-compliment is een goed voorbeeld van een slecht compliment. Als de ontvanger het doorheeft dat de gever niet meent wat hij zegt, dan is er duidelijk sprake van een nep-compliment. Een nep-compliment laat heel duidelijk zien dat non-verbale soms zwaarder telt dan verbale. Veel mensen geven liever de voorkeur aan openlijk vijandig dan nep vriendelijk.
Nog slechter dan een nep-compliment is een ongeloofwaardig compliment. Als ontvanger een compliment niet gelooft dan is er sprake van een ongeloofwaardig compliment. Een extreem voorbeeld hiervan is als je tegen iemand van 120 kilo zou zeggen dat hij mooi slank is.
Een compliment moet ook zeker geen #metoo materiaal worden, waarover straks meer.
Non-verbaal compliment is goed compliment
Een onuitgesproken compliment is per definitie een goed compliment. Een onuitgesproken compliment geef je met je lichaamstaal en je houding. Je laat zien dat je iemand mag en respecteert. Bij een verbaal compliment kan de ontvanger zijn bedenkingen hebben, de fameuze: ‘wat wil die van me’? Tegen een non-verbaal compliment zijn we weerloos. Die geloven we onvoorwaardelijk.
Non-verbale complimenten zijn bijvoorbeeld glimlach, goedkeurende blik, respectvolle houding, geïnteresseerde houding, inlevende houding, geduldige houding, prettig oogcontact maken en houden…
“De uitgesproken complimenten kunnen non-verbale complimenten nooit vervangen. Een team waarin collega’s elkaar meer complimenteren met hun mond dan met hun lichaamstaal kan op lange termijn niet goed functioneren.”
Tijdens de workshop ComplimenTeam leren we meerdere soorten goede complimenten effectief toepassen, zoals supercompliment, lefcompliment, wondercompliment, strategisch compliment, non-verbale compliment, zelfcompliment, compliment #14…
Daarbij, het ontvangen en verwerken van complimenten is ook een vaardigheid apart, die we ook behandelen tijdens de workshop.
Een ‘sturend compliment’ is een goed compliment voor gevorderden.
Sturend compliment is goed compliment
Een ‘natuurlijk compliment’ is oprecht en spontaan. Het is ook helemaal verdiend. Maar als je uitsluitend honderd procent verdiende complimenten geeft, zul je wel eens te laat zijn met je compliment.
De paradox van een goed compliment is dat het soms het meest waardevol is als het niet honderd procent verdiend is. We kunnen een goed compliment geven om toekomstige gedrag te sturen. Een dergelijk ‘sturend compliment’ is dus geen beloning voor iets wat plaatsgevonden heeft in het (nabije) verleden maar het stuurt het gedrag in de toekomst.
Een ‘natuurlijk compliment’ zet het puntje op de ‘i’. Een ‘sturend compliment’ is juist van waarde als de ‘i’ nog geschapen moet worden.
Een ‘vooruitlopend compliment’ is een ‘sturend compliment’ pur sang. Ik zal het illustreren aan de hand van een verhaaltje. Het verhaal zelf gaat weliswaar over straffen en niet over complimenteren, maar het principe van anticiperen blijft hetzelfde.
In mijn kindertijd maakte een klassiek Arabisch verhaal veel indruk op mij. In het verhaal stuurt Nasreddin Hodja een jongen naar de waterbron om een kan water te vullen. Voordat de jongen vertrekt, krijgt hij een pak slaag. Als de ontstemde jongen vraagt waarom hij een pak slaag krijgt, spreekt Hodja de wijze woorden uit: ‘het heeft geen nut om je een pak slaag te geven nadat je de kan kapot hebt laten vallen!’
Wat Hodja kon, kan jij ook! Een ‘vooruitlopend compliment’ doet met een zachte hand hetzelfde als het pak slaag van Hodja. Het voorkomt onwenselijk gedrag en doet dat, in tegenstelling tot Hodja, op een heel acceptabele wijze.
Sla gerust je collega’s om de oren met ‘vooruitlopende complimenten’. Een dergelijk compliment is zeker een goed compliment.
Een bijzondere soort van ‘vooruitlopend complimenteren’ is charme! Een charmeur zorgt ervoor dat mensen zich goed voelen waardoor ze beter functioneren. Elders op deze website kunt u meer lezen over charme, nu gaan we weer terug naar ‘vooruitlopend complimenteren’.
Een ‘vooruitlopend compliment’ is een ‘sturend compliment’ dat buitengewoon bruikbaar is voor een leidinggevende. Een leidinggevende hoort aan het team heel duidelijk te maken over welk gedrag, vaardigheid of prestatie hij vele complimenten wil geven in de toekomst.
Wellicht vraag je je nu af waarom ik het ‘vooruitlopend complimenteren’ noem in plaats van het stellen- en kenbaar maken van de gedragsdoelen? Omdat het in de vorm van een goed compliment gebeurt. Een leidinggevende zegt bijvoorbeeld: ‘stel je allemaal voor dat we nu even een jaar verder in de toekomst zitten. Ik complimenteer jullie met:
- een verbeterde teamspirit
- betere onderlinge communicatie en
- een hogere klanttevredenheid
Dit kan uiteraard uitgediept worden en dat doen we in de workshop ComplimenTeam.
Een ‘strategisch compliment’ is een goede aanvulling op een ‘vooruitlopend compliment’. Een ‘vooruitlopend compliment’ kun je zien als een lange termijnvisie en ‘strategische complimenten’ zijn kleine stapjes die erheen leiden. Een goede leidinggevende geeft iedere keer ‘strategische complimenten’ als een teamlid er een goede aanleiding voor geeft. Bij voorkeur complimenteert hij waar andere collega’s bij zijn.
Naast een aanvulling op ‘vooruitlopend complimenteren’ is een ‘strategisch compliment’ ook een welkome vervanger voor negatieve feedback! Een ‘strategisch compliment’ is haast altijd te verkiezen boven stevige negatieve feedback. Waarom? Een zwak punt van negatieve feedback is dat er mensen vaak onzeker van worden, terwijl we juist moed en goede stemming nodig hebben om onszelf te verbeteren.
De ontvanger van negatieve feedback denkt meestal: ‘zie je wel, ik doe het niet zo goed; voortaan zal ik alle situaties waarin ik kritiek zou kunnen krijgen zoveel mogelijk proberen te vermijden!’
Negatieve feedback geven we meestal een beetje op goed geluk, terwijl goede feedback doordacht moet zijn. Reageer liever strategisch dan ondoordacht. Bovendien creëer je met een ‘strategisch compliment’ een leuke ervaring voor je collega. Elke goede compliment schept meer en meer goodwill bij de ontvanger om ook naar de kritiek te luisteren met een gezonde dosis zelfvertrouwen.
Je wilt dat de ontvanger denkt: ‘ik doe het nog zo slecht niet en ik wil er nog beter in worden!’ Als je het slim aanpakt, zal hij zelf vragen wat hij kan verbeteren?
Kortom, een ‘strategisch compliment’ maakt een kans op wenselijk gedrag groter
dan terechte negatieve feedback. Daarom is het een goed compliment.
Negatieve feedback is altijd een pijnlijke ervaring. Een ‘strategisch compliment’ is een goed compliment omdat het een doordacht en positief geïntoneerd feedback is. Soms begin je met iets wat wel goed gaat, hoe klein dan ook. Een andere keer gaat helemaal niets goed en dan zorg je voor een positieve non-verbale boodschap van ‘vertrouwen hebben’ in de ontvanger. Een positieve boodschap kan ook zitten in het begeleiden van het veranderingsproces: je belooft en verleent hulp aan de ontvanger om beter te worden.
Met een ‘strategisch compliment’ buig je een negatieve ervaring om in een positieve. Het werkt hetzelfde als het toevoegen van een zoetstofje aan de werkzame bittere stof van een hoestdrank voor kinderen. De werkzame bittere stof zou kinderen over de nek doen gaan, maar dankzij het zoetje kunnen ze het medicijn doorslikken. Kritiek is de bittere stof en het ‘strategische compliment’ is het zoetstofje.
Om een lang verhaal kort te maken, de boodschap van een ‘strategisch compliment’ luidt: je hebt het in je, wat je nog moet verbeteren is een kwestie van oefenen en ik zal je daarbij helpen. Als een goed compliment gegeven wordt met de beste bedoelingen en het bereikt het beste resultaat, maakt het niet zoveel uit of het honderd procent verdiend was. Je helpt iemand het nodige zelfvertrouwen en motivatie te ontwikkelen om zichzelf te verbeteren. Een goed compliment leidt tot wenselijk gedrag.
“Als je meteen de ‘terechte en verdiende kritiek’ had geuit, was je kans van slagen veel kleiner. Een ‘strategisch compliment’ wakkert
de intrinsieke, innerlijke, motivatie van de ontvanger aan.
Daarom is het een krachtig instrument voor het bereiken van wenselijk gedrag”
Er zijn verschillende technieken van ‘strategisch complimenteren’ die we behandelen tijdens de workshop ComplimenTeam.
